Zaburzenia rytmu serca. Przyczyny, objawy, leczenie

Zaburzenia rytmu serca to obecność skurczów mięśnia serca niezgodnych z prawidłowym rytmem. Objawiają się przyspieszeniem, zwolnieniem lub nieregularnością w funkcjonowaniu tego narządu. Mogą wystąpić u pacjentów w każdym wieku, a większość z nich przebiega bezobjawowo. Jednorazowe wystąpienie nie oznacza jeszcze problemów z sercem, ale w ciężkich przypadkach mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.

Jakie są przyczyny zaburzeń rytmu serca?

Zaburzenia rytmu serca mogą mieć różne przyczyny. W większości przypadków są bezpośrednio związane z chorobami układu sercowo-naczyniowego, takimi jak m.in.: niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, choroba zastawek serca, choroba niedokrwienna, zawał serca, zapalenie mięśnia sercowego. Mogą też towarzyszyć innym schorzeniom, jak np. cukrzyca, choroby tarczycy, zespół WPW, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), nadciśnienie, zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze. Zaburzenia elektryczne w sercu, które mogą powodować szybki rytm serca (SVT) i migotanie przedsionków, występują też w zespole Wolffa, Parkinsona i White’a. Nawet nieprawidłowości w obrębie gospodarki elektrolitowej organizmu przyczyniają się niekiedy do zaburzeń rytmu serca.

Warto przy tym podkreślić, że ryzyko zaburzeń rytmu serca wzrasta wraz z wiekiem, a także w czasie ciąży czy po przebytych operacjach serca. Nie bez znaczenia jest też styl życia oraz stosowanie niektórych używek i substancji. Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca zaliczamy m.in. przewlekły stres, nadużywanie alkoholu i palenie papierosów, nadmiar kofeiny, stosowanie niektórych leków, hipokaliemia, hipomagnezemia.

Jakie są objawy zaburzeń rytmu serca?

Lekarze stosunkowo często spotykają się z przypadkami bezobjawowej arytmii. Niejednokrotnie wówczas do rozpoznania choroby dochodzi przypadkowo, np. podczas wizyty u lekarza rodzinnego. Objawy tak naprawdę uzależnione są od rodzaju i ciężkości zaburzeń. Różni się także częstotliwość ich występowania — u niektórych pacjentów pojawiają się sporadycznie, np. dwa razy w roku, u innych epizody ujawniają się codziennie.

Do najważniejszych objawów zaburzeń rytmu serca zaliczamy m.in.:

• uczucie zbyt szybkiego lub zbyt wolnego bicia serca,
• duszności, trudności z oddychaniem, uczucie dławienia,
• zawroty głowy,
• ból w klatce piersiowej (bóle wieńcowe),
• zmęczenie,
• omdlenia i upadki, a nawet utrata przytomności,
• uczucie lęku, niepokoju, zaburzenia pamięci.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów lub jakichkolwiek symptomów ze strony mięśnia sercowego należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Jak przebiega leczenie zaburzeń rytmu serca?

Leczenie zaburzeń rytmu serca rozpoczyna się od szczegółowej diagnostyki przeprowadzonej przez kardiologa. W pierwszym etapie lekarz musi wykonać niezbędne badania, takie jak:

• badania krwi,
• elektrokardiogram (EKG),
• całodobowa rejestracja EKG (EKG ambulatoryjne),
• badanie elektrofizjologiczne,
• echokardiogram,
• wysiłkowe EKG.

Leczenie zależy od rodzaju, przyczyn i ciężkości zaburzeń rytmu serca. Czasami nie ma konieczności wdrażania leczenia, jeżeli arytmia nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Niemniej wskazane jest unikanie czynników nasilających występowanie dolegliwości, takich jak np. stres, alkohol, palenie papierosów, kofeina. W cięższych przypadkach może być wdrożone leczenie farmakologiczne, np. w celu zmniejszenia ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych.